Kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại – Nét độc đáo trong kiến trúc Cổ đại

Nếu bạn là một người đam mê về kiến trúc và luôn tìm tòi nghiên cứu những công trình kiến trúc cổ đại. Những công trình mang dấu ấn của nền văn minh nhân loại thì đừng bỏ lỡ kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại. Kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại mang đậm đặc điểm tôn giáo, thần linh. Lối kiến trúc này được ứng dụng mạnh mẽ vào các đền thờ một cách đặc trưng. Cùng chúng tôi khám phá ngay nhé.

Kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại là gì?

Nhắc đến kiến trúc Lưỡng Hà là nhắc đến khu vực nằm giáp ranh giữa dòng sông Tigris và Euphrates thuộc vùng đất của Iraq. Nơi này từ lâu đã chịu ảnh hưởng của nhiều nền văn hóa khác nhau phổ biến là người Assyria, Sumer, Babylon…

Người Lưỡng Hà rất tôn kính các vị thần và coi việc thờ cúng các vị thần linh là một phần của cuộc sống. Họ xây dựng các đền đài để thờ cúng, tạ ơn các vị thần đã ban cho họ cuộc sống sung túc cũng như để cầu mong một cuộc sống thuận hòa.

Sẽ không quá khó để nhận ra những dấu ấn đặc trưng hay đặc điểm nổi trội của thiết kế bởi kiến trúc Lưỡng Hà mang đậm đặc điểm màu sắc tôn giáo.

Đặc điểm của kiến trúc Lưỡng Hà

Với đặc điểm nổi trội của sự giản đơn, không quá cầu kỳ trong thiết kế. Các công trình kiến trúc Lưỡng Hà phân tầng theo từng giai cấp và địa vị xã hội. Những người nghèo. Họ thường ở trong những căn nhà đơn sơ, không có cửa sổ, còn tầng lớp có địa vị. Chức tước sẽ sống trong các căn nhà thiết kế hình chữ U có sân vườn.

Nguyên liệu chủ yếu dành cho thi công công trình kiến trúc Lưỡng Hà là gạch và bùn đất. Một tiến bộ mới trong giai đoạn này là người ta đã làm ra gạch nung bên cạnh đó người ta còn sử dụng gạch bùn để xây dựng cho nhà ở những người dân Lưỡng Hà.

Vì nguyên liệu chính sử dụng để xây dựng các công trình mang dấu ấn thời đại là gạch bùn do đó màu sắc đặc trưng của các công trình luôn mang ý nghĩa của sự hoài niệm,  hoài cổ.

Một đặc điểm nổi bật, dễ nhận thấy ở các kiến trúc là những bức tường được xây dựng lên chủ yếu từ gạch bùn và gạch nung do đó chúng có khả năng chịu nhiệt cực tốt, thích hợp với thời tiết khắc nghiệt đặc trưng của vùng đất nơi đây.

Ngoài các đặc điểm nổi trội trên thì thiết kế Lưỡng Hà còn có một vài hạn chế như phần nền móng được sử dụng ít cốt, nền không sâu. Than đá là nguyên liệu được sử dụng ưu tiên cho xây dựng các công trình tầm cỡ lớn vì tính bền chắc và độ cứng của than đá tốt hơn so với gạch bùn và đất nung.

Nghệ thuật trang trí của người Lưỡng Hà cũng được chú trọng một cách đặc biệt với cách trang trí các công trình hài hòa, nghệ thuật đặc sắc ở các công trình tòa nhà lâu đài, đền thờ…

Các kiểu kiến trúc tiêu biểu của người Lưỡng Hà cổ đại

Một số công trình kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại được rất nhiều du khách ghé thăm và nó trở thành các địa điểm thăm quan ấn tượng đặc sắc. Nhắc đến kiến trúc Lưỡng Hà bạn không thể không nhắc tới các công trình dưới đây.

Lối kiến trúc của người Sumer

Cư dân Sumer được coi là người định cư ở Lưỡng Hà và xây dựng nền văn minh ở đây từ rất sớm. Vào khoảng năm 3500 năm trước Công nguyên. Kiến trúc Lưỡng Hà được xem như bắt đầu sự hình thành các thành phố của người Sumer và sự sáng tạo chữ viết khoảng 3100 năm trước công nguyên.

Người Sumer sử dụng các vật liệu chủ yếu xây dựng bằng gạch bùn với các công trình nổi tiếng như Đài chiêm tinh Ziggurat còn có tên gọi là bệ núi. Với thiết kế kiến trúc kiểu tầng bậc cao, bệ cao xếp chồng, càng lên cao thì các lớp bệ càng thu lại và có đường dốc trượt men theo khối xây để lên đỉnh.

Công trình Ziggurat ở thành phố Ur là chứng tích nổi tiếng nhất của kiến trúc này và có niên đại khoảng 2125 TCN. Có kích thước đáy 65 x 43m chiều cao tầng trên cùng khoảng 2.5m. Các Ziggurat có thiết kế từ ba đến bảy bậc và mỗi tầng được trang trí một màu sắc khác nhau tượng trưng cho một ngôi sao.

Vùng bình nguyên Tigris- Euphrates không có khoáng vật và cây cối. Nên các cấu trúc của người Sumer thường là gạch bùn dạng lồi được sản xuất dưới dạng đất nung hoặc hoặc phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.

Lối kiến trúc Babylon

Được hình thành từ những năm thế kỷ thứ XIX trước công nguyên. Người Amorites đã thống nhất Bắc Lưỡng Hà và quốc gia cổ Babylon. Sự thống nhất toàn bộ khu vực Lưỡng Hà và sự cường thịnh hùng mạnh của Babylon đã đạt đến đỉnh cao vào những năm 1792 đến 1750 trước Công Nguyên.

Babylon bị suy sụp vào khoảng cuối thiên niên kỷ II trước Công Nguyên dưới triều đại vua Hammurabi.

Đặc điểm của kiến trúc Babylon chính là sự pha trộn và sáng tạo của kiến trúc Địa Trung Hải với nền văn minh Sông Hằng.

Toàn bộ thành phố Babylon được xây dựng bao bọc bức tường màu vàng với chiều dài khoảng 13km với 300 tháp canh.

Vườn treo Babylon là đỉnh cao trong kiến trúc và trở thành một trong bảy kỳ quan vĩ đại được nhiều người ghé thăm.

Babylon là vườn treo được NebuchADnezzar xây dựng vào khoảng những năm 605 -652 TCN như một món quà để tặng cho người vợ của ông.

Một số giả thuyết khác thì lại cho rằng khu vườn này rộng tới 120m2 với tường thành cao 25m. Bên trong khu vườn là bãi đất được thiết kế hình bậc thang giống như một nhà hát. Bên cạnh là các công trình nhỏ hòa quyện.

Lối kiến trúc Assyria

Được định nghĩa với tên gọi đất nước của người Assyria. Nằm ở gần miền đồi núi, khu vực lãnh thổ chạy dài theo sông Tigris tới tận cùng cùng nùi Gordian. Hay là dãy núi Carduchian nằm ở Armenia hay còn biết đến với tên dãy Ashur.

Tell Hassuna là vùng đất có nhiều dấu tích đồ đá và là trung tâm của nền văn hóa. Những dấu ấn để lại là bản khắc chữ của người Assyria được xuất hiện lần đầu tiên sau năm 2000 TCN.

Kiến trúc Assyria có nét tương đồng với kiến trúc Babylon nhưng họ có một sự đơn giản hóa hơn, không trang trí quá cầu kỳ. Các cột trụ đóng vai trò chủ đạo với các hoạ tiết hoa văn điêu khắc tỉ mỉ và mang nét đặc trưng của văn hóa thời kỳ này.

Các bức tường của thiết kế Lưỡng Hà cổ đại được ốp lát lưu ly và là đặc trưng của nghệ thuật trang trí. Những bức phù điêu với màu vàng nhũ tạo thành các bức tranh ấn tượng.

Phải nói rằng kiến trúc Lưỡng Hà cổ đại là một nền văn minh ấn tượng. Được ứng dụng, tiếp thu vào nhiều ở trong các thiết kế hiện đại ngày nay. Từ cách trang trí, các bức tranh khảm, tranh ấn hay sử dụng gạch ốp để tô điểm cho công trình.

Tổng kết

Kiến trúc lưỡng Hà cổ đại – một trong những nét độc đáo của kiến trúc với dấu ấn nhiều công trình để lại mang những đặc trưng và ấn tượng riêng biệt. Tìm hiểu về nghệ thuật kiến trúc cổ đại đừng quên bỏ lỡ các công trình thiết kế Lưỡng Hà bạn nhé. LS DESIGN mong rằng với những chia sẻ thông tin của bài viết trên sẽ giúp cho các bạn có một cái nhìn khái quát về nền kiến trúc cổ đại này.